Bij Hallux Valgus groeit de grote teen door een vergroeiing scheef naar binnen over de andere tenen.
Het gevolg is een pijnlijke knobbel aan de buitenkant van de voet, ook wel een "bunion" genoemd. Behandeling lukt vaak met een spalkje die de teen recht houdt, maar bij ernstige klachten is een operatie soms nodig.
(let op: By Celestial kan ook zelf een silicone orthese maken dit tussen de tenen wordt geplaatst. Omdat dit op maat wordt gemaakt en kan worden aangepast is dit beter dan de silicone stukjes die je kant en klaar in de winkel of online kan kopen. Voor meer informatie over het laten maken van een orthese kunt u altijd contact opnemen!)
De voet past door de vergroeiing niet meer goed in de schoen, en de gevoelige knobbel schuift constant langs de schoen. Klachten als huidirritatie, gewrichtsontsteking en zelfs open wonden kunnen het gevolg zijn. Als ook de tweede teen in het gedrang komt kan zelfs een hamerteenontstaan. Omdat de grote teen een belangrijke speelt bij het lopen kunnen bij hallux valgus de pezen en gewrichten ook verzwakken. De voet wikkelt dan teveel naar binnen af, waardoor de blessure nog meer verergert.
Met name vrouwen hebben vaak last van hallux valgus, bij mannen is de blessure vrij zeldzaam. De klacht is soms aangeboren en kan erfelijk zijn. Bij niet-aangeboren hallux valgus is verkeerd schoeisel waarschijnlijk de grootste boosdoener. Het komt trouwens vaak voor dat mensen een lichte vorm van hallux valgus hebben, maar er eigenlijk helemaal geen last van hebben. In dat geval is behandeling niet nodig, je kunt er dan prima mee leven.
Oorzaken van hallux valgus
Om niet duidelijke reden hebben vrouwen veel vaker last van hallux valgus dan mannen. Wat hierin kan meespelen is dat vrouwen vaker slechte schoenen dragen (te nauw bij de tenen bijvoorbeeld). Ook erfelijkheid speelt een rol, in sommige families komt de klacht vaker voor. Niet de hallux valgus op zich is echter erfelijk, maar meer eventuele afwijkingen van de voet of slapte in de pezen en spieren van de voet. Deze leiden dan uiteindelijk tot de hallux valgus, waardoor het lijkt of de kwaal zelf overerfbaar is.
Een belangrijke oorzaak is het dragen van ongeschikt schoeisel. Interessant is bijvoorbeeld dat in landen waar mensen vooral op blote voeten lopen hallux valgus vrijwel niet voorkomt. Vooral schoenen met een hoge hak of vernauwing bij de tenen zijn slecht omdat de tenen in een onnatuurlijke houding geperst worden. Zorg dus altijd voor goede schoenen, die goed passen, zonder vernauwingen. Ook een goed voetbed is belangrijk.
Vraag eventueel advies aan een podotherapeut of bij een goede orthopedische schoenen winkel.
Soms kan een schoenmaker de schoen ter hoogte van de grote teen een beetje oprekken.
Daarnaast kan de klacht (mede) veroorzaakt worden door slapte in de gewrichtskapsels en peesafwijkingen of voetafwijkingen.
Symptomen
Wat zijn de symptomen van hallux valgus?
De grote teen staat scheef ten opzichte van de andere tenen waardoor een bobbel (bunion) ontstaat aan de binnenkant van de voet.
Er treedt vaak pijn op bij het aangetaste gewricht, aan de buitenkant van de voet.
De huid is vaak ook rood en gezwollen.
De voeten raken snel vermoeid.
Doordat het gewricht naar buiten groeit past de voet vaak niet goed in de schoenen en kan huidirritatie of zelfs een slijmbeursontsteking optreden.
In ernstiger gevallen kan de 2e teen naast de grote teen in de knel komen en naar boven groeien.
Daarnaast kunnen na verloop van tijd ook andere voetklachten optreden, omdat het looppatroon verstoord is. Bij minder zichtbare symptomen kan een röntgenfoto duidelijkheid verschaffen bij het bepalen van de diagnose.
De ernst van de kwaal verschilt. De mate van scheefstand is daarbij een leidraad: hoe schever, hoe erger het ongemak over het algemeen.
Behandelingen
Behandelen van de hallux valgus is niet altijd nodig. Als er geen pijnklachten zijn en de voet normaal gebruikt kan worden is het prima om dit zo te laten. Soms wordt preventief geopereerd zonder dat er pijnklachten zijn, maar dit is dus lang niet altijd nodig.
Bij lichte klachten kunnen goede schoenen vaak al helpen. Ook kan soms met eenvoudige middelen als opvulschuim tussen de tenen de stand van de voet wat gecorrigeerd worden. Het is vaak raadzaam om de hulp van een podotherapeut of orthopeed in te roepen. Soms kan met tapen of medical tapen resultaat geboekt worden. Hierbij wordt de stand van de grote teen met tape gecorrigeerd.
(Let op: Ik zal hopelijk volgend jaar de opleiding sportpedicure volgen waardoor ik ook zelf de taping kan doen!)
Andere behandelingen die soms toegepast worden zijn de volgende:
Spalkje: Een orthese of spalk om de teen in een rechte positie te dwingen.
Soms kunnen oefeningen helpen. Hierover kun je het beste een fysiotherapeut advies over vragen.
Podotherapeutische zolen om stand afwijkingen van de voet te corrigeren
Fysiotherapie: vaak met oefeningen of bepaalde manuele therapie
In de Hielspoorinfo webshop zijn teenspreiders en teenbeschermers verkrijgbaar, al mogen daar geen wonderen van verwacht worden
Als het lastig is de kwaal zelf te behandelen kunnen in ieder geval de symptomen verlicht worden. Dit kan bijvoorbeeld met warmte- of ijspacks, voorzichtig masseren of hoog leggen van het been. Er zijn ook schoenen die aangepast zijn voor hallux valgus door bij de grote teen wat extra ruimte te creëren (onder andere van Hanwag).
Tenslotte wordt hallux valgus vrij vaak operatief behandeld.
Hallux Valgus spalken
Bij orthopodische winkels en in onze webshop kun je vrij goedkoop allerlei spalkjes en ortheses vinden die de grote teen recht houden. Daarom worden ze soms ook gewoon "rechthouders" genoemd. Zeker bij wat minder ernstige klachten kun je zo de pijn verminderen en wat comfortabeler door het leven gaan.
Voorbeelden van hallux valgus spalken zijn de Valguloc (voor gebruik 's nachts) en de Epitact orthese (voor gebruik overdag), maar er zijn er meer. Ze zullen niet altijd de oorzaak van de klachten helemaal kunnen wegnemen, maar ze verlichten in de meeste gevallen wel de pijn aanzienlijk.
In een heel simpele vorm kun je ook simpele siliconen tenenspreiders gebruiken. Dit zijn hele simpele blokjes siliconen die je tussen de grote teen en de teen ernaast plaatst. Ze drukken dan de grote teen wat naar buiten.
Operatie
Bij ernstige klachten wordt de hallux valgus soms geopereerd. Het doel van de operatie is om de stand van de grote teen blijvend te corrigeren. Dit gebeurt door het doorzagen en rechtzetten van de middenvoetsbeentje (chevron-operatie of basis-osteotomie, afhankelijk van de ernst van de blessure). Hiervoor kan tijdelijk een schroef in het bot nodig zijn. Ook wordt er soms voor gekozen het gewricht permanent vast te zetten (arthrodesis).
De verschillende operaties worden vaak aangeduid naar de arts die ze het eerst heeft uitgevoerd, zoals Skarf, Chevron of Akin. Welke techniek wordt toegepast hangt af van de aard van de blessure.
Vroeger traden er veel complicaties op bij dergelijke operaties, maar tegenwoordig is dit veel minder get geval door nieuwe chirurgische ontwikkelingen.
Toch heeft gemiddeld zo'n 10% van de patiënten complicaties in de vorm van pijnlijke of stijve gewrichten, pijn of ontstekingen.
Na ongeveer 6 weken zal de wond genezen zijn en bot en bindweefsel weer voldoende aangegroeid.
In de tussenliggende periode is het nodig om rust te houden of om met krukken te lopen.
Ook moet je dan vaak tijdelijk met een speciale schoen lopen om de geopereerde plek te ontzien.
De operatie is helaas niet altijd succesvol, soms komen de klachten terug of treden er complicaties op.
Neem dit dus altijd goed door met de orthopedisch chirurg die de operatie uit gaat voeren.
Hoe lang het duurt voordat de klachten na de ingreep weg zijn hangt van de ernst van de blessure af. Dit varieert van enkele dagen tot enkele weken.
Bron: hielspoorinfo.nl